Monsoon Drought 2025
Monsoon Drought 2025 :- नमस्कार, मित्रांनो ! आज आपण महाराष्ट्रातील मान्सूनच्या ताज्या घडामोडींवर चर्चा करणार आहोत. भारतीय हवामान खात्याच्या (IMD) अंदाजानुसार, यंदा मान्सूनने महाराष्ट्रात 12 दिवस आधीच धडक दिली आहे. यामुळे शेतकऱ्यांमध्ये उत्साहाचे वातावरण आहे. परंतु, कृषी विभागाने शेतकऱ्यांना एक महत्त्वाचा सल्ला दिला आहे – पेरणीच्या बाबतीत घाई करू नका ! कारण मान्सूनचा वेग आता मंदावण्याची शक्यता आहे. चला, या विषयावर सविस्तर माहिती घेऊया आणि शेतकऱ्यांसाठी ही बातमी का महत्त्वाची आहे, हे समजून घेऊया.
मान्सूनची धडाकेबाज एन्ट्री
महाराष्ट्रात यंदा मान्सूनने कोकणातील देवगड येथे 12 दिवस आधीच, म्हणजेच 25 मे 2025 रोजी आपले आगमन केले आहे. ही आनंदाची बाब आहे, कारण गेल्या काही वर्षांपासून शेतकरी मान्सूनच्या अनिश्चिततेचा सामना करत आहेत. भारतीय हवामान खात्याने सांगितले आहे की, पुढील पाच दिवसांत राज्यातील बहुतांश भागांत मुसळधार पावसाची शक्यता आहे. कोकण, पश्चिम महाराष्ट्र आणि मराठवाड्यासह विदर्भातील काही भागांत जोरदार पावसाचा अंदाज आहे. यामुळे शेतकऱ्यांना पेरणीच्या तयारीसाठी अनुकूल वातावरण मिळाले आहे. परंतु, याच वेळी कृषी विभागाने शेतकऱ्यांना सावध राहण्याचा सल्ला दिला आहे.
मान्सूनचा वेग मंदावण्याची शक्यता
हवामान खात्याच्या मते, मान्सूनचा प्रवास आता काहीसा मंदावण्याची शक्यता आहे. याचे कारण म्हणजे वातावरणातील बदल आणि बंगालच्या उपसागरातून येणाऱ्या हवामान प्रणालींचा प्रभाव. यामुळे पावसाचा जोर काही काळ कमी होऊ शकतो, आणि पेरणीच्या वेळी शेतकऱ्यांना अडचणींचा सामना करावा लागू शकतो. जर शेतकऱ्यांनी घाईघाईत पेरणी केली आणि पाऊस अनियमित झाला, तर पिकांचे नुकसान होण्याचा धोका आहे. विशेषतः खरीप हंगामातील पिके जसे की भात, मका, बाजरी आणि कापूस यांसारख्या पिकांसाठी पावसाची सातत्यता अत्यंत महत्त्वाची आहे.
Monsoon Drought 2025
मात्र 27 मे पासून मान्सूनच्या प्रवासाची गती कमी होणार असल्यामुळे राज्यातील हवामानात लवकरच मोठे बदल दिसून येतील अशी माहिती कृषी विभागानं दिली आहे. सध्याच्या अंदाजानुसार 27 मे पासून राज्यातील हवामान हळू हळू कोरडे होईल आणि काही प्रमाणात तापमानात वाढ देखील होईल. मे महिन्याच्या शेवटपर्यंत कोकण वगळता बहुतांश भागात प्रामुख्याने कोरडे हवामान राहण्याची शक्यता आहे. किमान 5 जूनपर्यंत ही स्थिती कायम राहणार असल्याचा अंदाज आहे. यामुळं किमान 5 जूनपर्यंत तरी राज्यातील बहुतांश भागात मान्सून दाखल होण्याची आणि मान्सूनच्या पावसाची शक्यता दिसत नाही.
कृषी विभागाचे आवाहन
कृषी विभागाने शेतकऱ्यांना पेरणीच्या बाबतीत संयम बाळगण्याचा सल्ला दिला आहे. विभागाने स्पष्ट केले आहे की, शेतकऱ्यांनी पेरणीपूर्वी स्थानिक हवामान अंदाज आणि कृषी तज्ज्ञांचा सल्ला घ्यावा. पेरणीच्या योग्य वेळेची प्रतीक्षा करणे आणि मातीतील ओलाव्याची पातळी तपासणे आवश्यक आहे. यंदा मान्सून सरासरीपेक्षा 105 टक्के पाऊस देईल, असा अंदाज हवामान खात्याने वर्तवला आहे. परंतु, पावसाची अनियमितता लक्षात घेता, शेतकऱ्यांनी पेरणीच्या वेळी घाई न करता योग्य नियोजन करावे, असे आवाहन कृषी विभागाने केले आहे.
शेतकऱ्यांसाठी काही महत्त्वाच्या टिप्स
कृषी विभागाने शेतकऱ्यांना खालील टिप्स दिल्या आहेत, ज्या पेरणीच्या नियोजनात उपयोगी ठरू शकतात:
1. हवामान अंदाज तपासा: स्थानिक हवामान केंद्र किंवा हवामान खात्याच्या वेबसाइटवरून नियमितपणे पावसाचा अंदाज घ्या.
2. मातीची तयारी: पेरणीपूर्वी मातीची ओलावा पातळी तपासा. पुरेसा ओलावा नसेल, तर पेरणी टाळा.
3. बियाण्यांची निवड: कमी पाण्यावर तग धरू शकणाऱ्या आणि स्थानिक हवामानाला अनुकूल अशा बियाण्यांची निवड करा.
4. तज्ज्ञांचा सल्ला: कृषी विभागाच्या स्थानिक कार्यालयाशी संपर्क साधून तज्ज्ञांचा सल्ला घ्या.
5. विम्याचे संरक्षण: खरीप हंगामासाठी पिक विमा घेऊन नुकसानाचा धोका कमी करा.
शेतकऱ्यांसाठी आनंदाची बातमी
हवामान खात्याने यंदा मान्सूनवर ‘एल निनो’चा प्रभाव नसल्याचे सांगितले आहे, ज्यामुळे सरासरीपेक्षा जास्त पाऊस पडण्याची शक्यता आहे. याचा फायदा शेतकऱ्यांना खरीप हंगामात होऊ शकतो. विशेषतः कोकण, पश्चिम महाराष्ट्र आणि मराठवाड्यातील शेतकऱ्यांसाठी ही आनंदाची बातमी आहे. परंतु, अनियमित पावसामुळे पिकांचे नुकसान टाळण्यासाठी शेतकऱ्यांनी सावधगिरी बाळगणे आवश्यक आहे.
पाण्याचे नियोजन आणि पिकांचे संरक्षण
महाराष्ट्रातील बहुतांश शेती ही पावसावर अवलंबून आहे. राज्यातील केवळ 20 टक्के शेतीला सिंचनाची सुविधा आहे, तर 80 टक्के शेतकरी पावसावर अवलंबून आहेत. यामुळे पावसाचे नियोजन आणि पाण्याचा योग्य वापर याला विशेष महत्त्व आहे. शेतकऱ्यांनी ठिबक सिंचन, तुषार सिंचन यांसारख्या आधुनिक पद्धतींचा अवलंब करावा, जेणेकरून पाण्याचा अपव्यय टाळता येईल. तसेच, पिकांचे नुकसान टाळण्यासाठी पिक विमा आणि इतर सरकारी योजनांचा लाभ घ्यावा, असेही कृषी विभागाने सुचवले आहे.
👉Crop Insurance Government Approval 2025 | शेतकऱ्यांसाठी आनंदाची बातमी ! पीकविमा संदर्भात 7 शासन निर्णय प्रसिद्ध